Toepassingen
UHD-blussing kent diverse toepassingsmogelijkheden die we grofweg in twee categorieën verdelen, te weten basis brandbestrijding en specialistische brandbestrijding. Deze laatste wordt bij de meeste regio’s als doel van het UHD-systeem gezien. Een UHD-systeem wordt vaak op een snel interventievoertuig, container of een voertuig specifiek voor specialistische brandbestrijding geplaatst. Uitgangspunt is minimaal één UHD-systeem beschikbaar in de regio. In een aantal regio’s bevindt het toepassen van UHD blussing zich nog in een pilot-fase.
Een aantal regio’s is dermate overtuigd van de toegevoegde waarde van UHD bij de basis brandbestrijding dat de systemen op TS’en gebouwd wordt. Deze regio’s streven ernaar om bij de eerste drie TS’en in de opschaling altijd een UHD-TS te hebben.
De type incidenten waarbij een UHD-systeem meerwaarde heeft; of een brand zonder de inzet van een UHD-systeem lastig of niet te bestrijden is.
We bezien de mogelijkheden van een UHD-systeem bij basisbrandbestrijding op basis van het kwadrantenmodel.
Specialistische brandbestrijding
Scheepsbranden
Een UHD-systeem is goed toepasbaar bij scheepsbranden omdat het door grote hitteopbouw, moeilijke bereikbaarheid en niet te openen deuren (vervorming door hitte) het brandcompartiment niet te betreden is.
Het UHD-systeem is in staat om vanuit aangrenzende compartimenten de brand te bestrijden. Bij scheepsbranden rukt in de UHD-regio’s het systeem standaard mee uit.
Ondanks dat het systeem niet altijd het beste middel is, heeft het bij diverse scenario’s zijn effectiviteit bewezen.
Schoorsteenbranden
Er zijn diverse voorbeelden waarbij een UHD-systeem effectief ingezet is bij een schoorsteenbrand. Het gaat dan om enkele gevallen waarbij een brand in een complex industrieel schoorsteensysteem bestreden moest worden. Hierbij gaat het veelal om dikke stalen constructiedelen op moeilijk bereikbare plekken.
Daarnaast zijn er voorbeelden van schoorsteenbranden in woningen waarbij de brand zich genesteld heeft tussen wanden en vloeren en er veel gesloopt moet worden om de brand te bereiken.
Containerbranden
En dan specifiek perscontainers. Deze branden zijn alleen te bestrijden door de container te openen en de inhoud te verspreiden en blussen. Dit moet wel mogelijk zijn. Een toepassing die al meerdere keren is voorgekomen is de inzet bij een brand in een vuilniswagen.
Silobranden
Brand of beter gezegd broeibrand in een silo levert bijzondere risico’s op. Met name het risico op stofexplosie en het betreden van besloten ruimten. Een UHD-systeem is uitermate geschikt voor het toepassen op een silo.
Rietkapbranden
Bij brand in een rietenkap is het blussen vaak onmogelijk doordat het water de brandhaard niet kan bereiken. Gespecialiseerde rietkapteams kunnen een stoplijn creëren door een strook riet uit te halen. Om de brand te temperen gebruiken deze teams vaak piercingnozzles. Een UHD-systeem is in staat om een brandende kern uit het riet weg te spuiten en is daarmee bijzonder effectief.
Kelder en ondergrondse brandbestrijding
Bij branden in ondergrondse ruimten zoals kelders moet altijd door de hitte heen de ruimte betreden worden indien er een offensieve binnen inzet gepleegd wordt. Ruimten met meerdere toegangen leveren een bijkomend risico op wanneer onverwacht door extra luchtstroom het flowpad verandert. Een meer defensieve inzetstrategie maakt het optreden aanzienlijk veiliger. Het toepassen van UHD-blussing om de ondergrondse ruimte te koelen maakt een offensieve binnen inzet veiliger.
Natuurbrandbestrijding
Ondanks dat een UHD-systeem met weinig water vrij eenvoudig een enorm oppervlakte nat kan maken is de toepassing bij natuurbrand nog niet veelvuldig voorgekomen. Er zijn wel voorbeelden bekend waarbij het UHD systeem ingezet is bij natuurbranden die ondergronds woedde. Daarnaast is de effectiviteit gebleken bij branden in riet-, hooi- en strobalen.
Brand in complexe gebouwen
Wanneer een brand in een complex gebouw moeilijk bereikbaar is en daardoor niet te blussen, een brand met een voorspelbare afloop, dan is een UHD-systeem van toegevoegde waarde om belendende compartimenten van buitenaf te koelen, brandwerende scheidingen te koelen of ruimte tussen gebouwen te koelen om overslag te voorkomen. Bij deze laatste toepassing is zelfs in de buitenlucht het koelend vermogen voldoende om effectief een koude blok te zetten.
Batterijbranden
Een steeds groter wordend probleem is het toepassen van Li-ion batterijen is allerlei verschijningsvormen, toepassingen en formaten.
Een thermal runaway in een Li-ion batterij is met traditionele middelen niet te bestrijden. Veelal wordt verzuipen of onderdompelen toegepast. Hierbij zien we dat een dergelijke brand zelfs onder water door gaat.
Met een UHD-systeem is het mogelijk om de unit die binnen het batterijpack een thermal runaway veroorzaakt heel specifiek te bestrijden.
Het UHD-systeem spuit de bewuste cel compleet stuk, waardoor de runaway zich niet uitbreidt naar de overige cellen.
Brand op moeilijk en niet bereikbare plekken
Branden die niet bereikbaar zijn zonder te hoeven slopen, zoals in spouwmuren, tussen muren en plafonds zijn vaak wel eenvoudig te bestrijden met een UHD-systeem.
Gevaarlijke situaties
Wanneer het te gevaarlijk is om een ruimte te betreden, kan een UHD-systeem uitkomst bieden bij de brandbestrijding.
Voorbeelden hiervan zijn branden in een hennepkwekerij, drugslaboratorium of opslag van gevaarlijke stoffen. Andere voorbeelden zijn ruimten waar hoogspanning aanwezig is. Indien het zelfs te gevaarlijk is om met een UHD-systeem de plaats van interventie te benaderen, kan deze op een robot gemonteerd worden.
Kwadrantenmodel
Een UHD-systeem is een extra gereedschap in de toolbox voor de basis brandbestrijding. Zoals alle middelen in de toolbox is ook een UHD-systeem niet altijd even effectief inzetbaar. Elke situatie vraagt een eigen aanpak.
Het toepassen van verschillende middelen afzonderlijk of in combinatie met elkaar geeft meer mogelijkheden aan de brandweermens.
We bezien de mogelijkheden van een UHD-systeem bij basisbrandbestrijding op basis van het kwadrantenmodel.
Defensieve buiteninzet
Bij een defensieve buiteninzet wordt buiten de valschaduw van het getroffen gebouw opgetreden. Het doel van een defensieve buiteninzet is overslag naar belendende percelen voorkomen. Voor het voorkomen van overslag zijn verschillende middelen te gebruiken, naast handstralen en waterkanonnen worden specifieke middelen als de Firedefender/nozzleslangen steeds vaker toegepast.
Daarnaast is een UHD-systeem uitermate geschikt voor het voorkomen van overslag. Vooral tussen twee panden die dicht op elkaar staan is het systeem goed te gebruiken. Door het grote koelend vermogen in combinatie met een bereik van 20 tot 30 meter kan overslag voorkomen worden.
Offensieve buiteninzet
In tegenstelling tot defensief buiten wordt er bij offensief buiten wel binnen de valschaduw gewerkt. Het doel van dit preferente kwadrant is het creëren van een veiligere omgeving binnen om een offensieve binneninzet uit te voeren. Bij een uitslaande brand is met behulp van handstralen een massive- of transitionel attack mogelijk. Wanneer het brandcompartiment gesloten is, zijn de traditionele middelen niet toereikend. Er ontbreekt namelijk een ingang. Deze kan wellicht gecreëerd worden.
Het grootste voordeel van een UHD-systeem is het penetrerende vermogen. Doordat een UHD-systeem door alle denkbare materialen kan spuiten is een toegang niet noodzakelijk. Bij voorkeur wordt het compartiment zo veel als mogelijk dicht gehouden. Door deze anti-ventilatie wordt de brand op pauze gezet en is de UHD-blussing het meest effectief.
Defensieve binneninzet
Bij de defensieve binneninzet treden we binnen een pand, maar buiten het brandcompartiment op. Ook hiervoor zijn de mogelijkheden van de traditionele middelen beperkt. Bij een defensieve binneninzet is een maximale antiventilatie belangrijk om rookverspreiding te voorkomen. Het gebruik van een smokestopper of piercingnozzles is een optie. Het meest effectief is echter een UHD-blussing. Immers wordt het compartiment gesloten gehouden en daarbij een enorm koelend vermogen ingebracht.
Offensieve binneninzet
De offensieve binneninzet blijft bestaan. Ook na een UHD-blussing zullen nog brandhaarden geblust moeten worden. Hiervoor is een UHD-lans niet het meest geschikte middel. Het UHD-systeem kan wel voorzien worden van een multi purpose nozzle in plaats van de lans. Hierdoor kan het systeem voor een offensieve binneninzet gebruikt worden met een nozzle welke met ultra hogedruk werkt en hierdoor een groot koelend vermogen heeft. Dit zelfs bij een lager debiet dan een lagedruk straal.
Wanneer een offensieve binneninzet vooraf gegaan wordt door een inzet van een UHD-systeem zal de inzet veiliger, effectiever en schoner verlopen.
Veiliger doordat de temperatuur aanzienlijk is verlaagd en hierdoor kans op effecten als flashover en backdraft worden voorkomen.
Door de fijne verneveling is een UHD-blussing uitermate effectief. Er wordt weinig water gebruikt, maar efficiënt gekoeld.
Schoner omdat de inzet van een UHD-blussing een groot deel van de aanwezige roetdeeltjes in de lucht neerslaat. Een UHD-systeem levert een significante verbetering op voor het hygiënisch optreden van de brandweermensen.
